ในฟุตบอลโลก 2022 ที่กาตาร์ นอกจากจะนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาใช้ช่วยบรรดาผู้ตัดสิน ฟุตบอลโลกครั้งนี้ยังเป็นหนแรกที่เปิดโอกาสให้ผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสินหญิงเข้ามาทำหน้าที่ โดยจะเป็นผู้ตัดสินสามคนและผู้ช่วยผู้ตัดสินสามคน ซึ่งแต่ละรายถูกเลือกมาโดยเน้นคุณภาพในการทำงาน ตามที่หัวหน้าคณะกรรมการผู้ตัดสินของฟีฟ่าบอกเอาไว้ “เราเลือกคุณภาพไม่ใช่เพศ”

การตัดสินใจครั้งนี้ของฟีฟ่า เป็นทั้งการทำลายกำแพงระหว่างเพศ และสร้างความเท่าเทียมกันทางเพศไปพร้อม ๆ กัน โดยสเตฟานี แฟร็ปพาร์ต จากฝรั่งเศส, ซาลิมา มูแคนซันกา จากรวันดา และโยชิมิ ยามาชิตะ จากญี่ปุ่น จะเป็นผู้ตัดสินหญิง 3 รายที่ร่วมทำหน้าที่กับบรรดาผู้ตัดสินชายอีก 33 คน

ขณะที่เนอูซา แบ็ค จากบราซิล, คาเรน ดิอาซ จากเม็กซิโก และแคธริน เนสบิตต์ จากสหรัฐอเมริกา จะเป็นผู้ช่วยผู้ตัดสินหญิงในฟุตบอลโลกครั้งนี้ ร่วมกับผู้ช่วยผู้ตัดสินชายอีก 66 คน

ปิแอร์ลุยจิ คอลลิน่า หัวหน้าผู้ตัดสินของฟีฟ่า พูดถึงการเลือกผู้ตัดสินหญิงทั้งหกรายว่า ไม่มีการมองเรื่องเพศมาเกี่ยวข้อง “กระบวนการเลือกสรรทำกันมายาวนาน และเริ่มต้นตั้งแต่หลายปีก่อน จากการใช้ผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสินหญิงในทัวร์นาเมนต์ชายของฟีฟ่า ทั้งระดับซีเนียร์และจูเนียร์” คอลลิน่ากล่าว “เรื่องนี้เราย้ำกันชัดเจนเลยว่า เน้นที่คุณภาพไม่ใช่เพศ ผมหวังว่าในอนาคต การเลือกผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสินหญิงระดับท็อป สำหรับการแข่งขันรายการสำคัญ ๆ ของผู้ชาย จะเป็นเรื่องปกติ และไม่ใช่เรื่องน่าตื่นเต้นอีกต่อไป” คอลลิน่าย้ำด้วยว่า “พวกเธอเป็นส่วนหนึ่งของฟุตบอลโลก เพราะทำหน้าที่ได้ดีอย่างต่อเนื่องในการแข่งขันระดับสูง ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญสำหรับเรา”

สเตฟานี แฟร็ปพาร์ต ผู้ตัดสินหญิง จากฝรั่งเศส กับการทำหน้าที่ในลีก เอิง (ภาพ: John Berry/Getty Images)

แฟร็ปพาร์ตเป็นหนึ่งในผู้ตัดสินหญิงระดับหัวแถวของฟุตบอลหญิง เธอเป็นผู้ตัดสินหญิงรายแรก ๆ ที่ทำหน้าที่ในฟุตบอลชาย จากปี 2019 ที่ตัดสินฟุตบอลโลกหญิงนัดชิง และเป็นผู้ตัดสินหญิงคนแรกในลีกเอิง ฝรั่งเศส รวมถึงได้ทำหน้าที่ในเกมยูเอฟ่า ซูเปอร์คัพ ระหว่างลิเวอร์พูลกับเชลซี ก่อนเป็นผู้ตัดสินหญิงคนแรกของแชมเปียนลีก และเมื่อปี 2021 เธอก็เป็นผู้ตัดสินหญิงคนแรกในเกมฟุตบอลโลกชาย รอบคัดเลือก

โยชิมิ ยามาชิตะ ผู้ตัดสินหญิง จากญี่ปุ่น ที่มาทำหน้าที่ในฟุตบอลโลก 2022 (ภาพ: Soe Zeya Tun/Reuters)

เส้นทางของยามาชิตะ​ ผู้ตัดสินหญิงชาวญี่ปุ่นวัย 36 ปี ก็คล้าย ๆ กับแฟร็ปพาร์ต แต่เป็นในระดับเอเชีย เธอคือผู้ตัดสินหญิงคนแรกของลีกเจวัน เมื่อเดือนพฤษภาคม 2021 และปีนี้เธอก็ได้ทำหน้าที่ในเกมเอเชียน คัพของผู้หญิง, เกมเอเอฟซี แชมเปียนลีกของผู้ชาย โดยเจ้าตัวหวังว่า เธอจะเป็นแรงบันดาลใจให้สาว ๆ ในเอเชียมาเป็นผู้ตัดสินมากขึ้น แม้ในประเทศของตัวเองยังมีปัญหาเรื่องความแตกต่างระหว่างเพศก็ตาม “เป็นเรื่องยากสำหรับการมีผู้ตัดสินหญิงในตะวันออกกลาง ฉันอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงโดยฟุตบอลโลกที่กาตาร์เป็นตัวเร่งปฏิกริยา” เธอบอกอีกว่า “การที่ผู้หญิงได้ทำหน้าที่ในฟุตบอลโลกของผู้ชายเป็นหนแรก เป็นสัญญาณให้คนได้รู้ว่า ศักยภาพของผู้หญิงเราพัฒนามากขึ้น และฉันก็รู้สึกไม่ต่างกัน”

ยามาชิตะเผยว่า “ฉันไม่คิดว่า การที่ผู้หญิงได้ตัดสินในเกมของผู้ชายจะเป็นไปได้ เพราะฉะนั้น การได้ตัดสินในฟุตบอลโลกเป็นเรื่องไม่อยู่ในหัวฉันเลย” แต่เมื่อความเป็นไปไม่ได้กลายเป็นไปได้ “ในฐานะคนญี่ปุ่น และในฐานะของผู้หญิงคนหนึ่ง ฉันภูมิใจมาก ๆ และรู้สึกถึงความรับผิดชอบบนบ่า ฉันจะทำให้ดีที่สุดในฟุตบอลโลก”

ซาลิมา มูแคนซันกา อีกหนึ่งผู้ตัดสินหญิงในฟุตบอลโลก 2022 จากรวันดา (ภาพ: Sebastian Frej/ Image images)

ส่วนมูแคนซังกา ก็ลงทำหน้าที่ในฟุตบอลแอฟริกา คัพออฟเนชันส์ของผู้หญิง, ฟุตบอลแอฟริกันแชมเปียนลีกของผู้หญิง และฟุตบอลโอลิมปิก 2020 ที่โตเกียวมาแล้ว

“ฉันบอกไม่ได้ว่าการเป็นผู้หญิงมีความได้เปรียบหรือเสียเปรียบนะ” ยามาชิตะที่เป็นผู้ตัดสินระดับนานาชาติเมื่อ 7 ปีก่อน เธอเสริมด้วยว่า “ฉันสามารถพูดออกมาตรง ๆ ได้เลยว่า ไม่เคยถูกคุกคามทางเพศในสนามเพราะฉันเป็นผู้หญิงเลย” และ “ในฐานะผู้ตัดสิน ฉันไม่เห็นความแตกต่างระหว่างฟุตบอลชายกับฟุตบอลหญิง ฉันอยากให้การเป็นผู้ตัดสินในเกมฟุตบอลชายของผู้หญิงเป็นเรื่องปกติ สิ่งที่เริ่มต้นเอาไว้ที่กาตาร์ต้องมีการสานต่อ และฉันก็สัมผัสถึงความกดดันที่ต้องเอาชนะความเชื่อใจของทุกคนให้ได้”

นอกจากผู้ตัดสินและผู้ช่วยผู้ตัดสินทั้งชายและหญิงแล้ว ฟีฟ่ายังมีเจ้าหน้าที่ชายอีก 24 คนเพื่อตรวจสอบการตัดสินด้วยวิดีโอ ซึ่งคงต้องมาดูกันว่า การทำหน้าที่ของผู้ตัดสินทั้งในสนามและนอกสนามของฟุตบอลโลก 2022 ที่กาตาร์ จะยกระดับจากเดิม หรือทำได้ดีขนาดไหน

ข้อมูล: 1. www.theguardian.com 2. www.theguardian.com
ภาพปก: John Berry/Getty Images, Soe Zeya Tun/Reuters, Sebastian Frej/ Image images

เรื่องน่าอ่าน: ฟีฟ่าเปิดโผเปาเป่า ฟุตบอลโลก 2022 ที่กาตาร์ ไร้เงาผู้ตัดสินพรีเมียร์ลีก แต่มีเปาเจ้าปัญหาจากแอฟริกาติดมาด้วย